Arapçada kelimeler fiil, isim ve harflerden oluşur. Fiiller ve isimler câmid (türememiş) ve müştak (türemiş) olur. Câmidler ve hurûfu’l-meânî denilen edatlar (harf) hariç, sarfın konusunu müştak fiiller ve müştak isimler oluşturur.
Bütün câmidler semâîdir; bazı müştaklar semâîdir, bazı müştaklar kıyasîdir. Semâî kuralsız, kıyasî kurallı demektir. Semâîler kullanımdan ve sözlükten ezberlenir; kıyasîler sarftan öğrenilir.
İlk dönemden itibaren semâî yapıları gruplandırma çalışmaları takdire şayan olmakla birlikte, bu çabalar semâî yapıları ağlebî yapsa bile kıyasî yapmaya yetmez. Bu sebeple hangi kelime yapısının semâî, hangi kelime yapısının kıyasî olduğunu netleştirmek sarf bilgisinde oldukça önem arz eder. Aksi takdirde sarfın sırtına sözlük bilgisi de yüklenir ki en yaygın yanlıştır.
Müştak fiillerde bâblar ve aksâm-ı seb’a anlatılır.
Bâblarda harf sayısı ve harekesi incelenir. Bâblar harf sayısına göre mücerred ve mezîddir. Mücerred sülâsî ve rubâîdir. Mezîd rubâi, humâsi ve südâsîdir. Sülâsî 3, rubâî 4, humâsî 5, südâsî 6 harfli mâzi fiildir. Mücerred fiillerin hangi mezîd bâblarda kullanıldığı semâîdir. Yine mücerred ve mezîd bütün fiillerin anlamları semâîdir.
Bâbların harekelerine göre sülâsî mücerredin mâzi malûm ve muzâri malûm sığalarında orta harfin harekesi semâîdir, diğer harekeleri kıyasîdir. Sülâsî mücerredin mâzi meçhûl ve muzâri meçhûl sığalarında bütün harekeler kıyasîdir. Yine mezîdlerin mâzi malûm ve meçhûl, muzâri malûm ve meçhûl sığalarında bütün harekeler kıyasîdir. Emir sığaların harekesinde meczûm muzâri malûmun muhâtab ve muhâtaba sığaları esas alınır.
Aksâm-ı seb’ada fiillerin kök harfleri anlatılır. Fiiller kök harflerine göre 7 kısma (aksâm-ı seb’a) ayrılır. Bu kapsamda mâzi (malûm-meçhûl), muzâri (malûm-meçhûl) ve emir sığalarındaki harf değişikliği (idgâm, ibdâl, i’lâl: iskân-kalb-hazif) incelenir.
Müştak isimler kapsamında başlıca sülâsî mücerred fiillerin masdarları semâîdir, mezîd fiillerin masdarları kıyasîdir. Mücerred ve mezîd fiillerin hem ism-i fâilleri hem ism-i mef’ûlleri kıyasîdir. Bazı sıfat-ı müşebbeheler semâîdir, bazıları kıyasîdir. Cemi sâlimler kıyasîdir, cemi mükesserler semâîdir.
Bu kitapta semâî yapılara değinildi, kıyasî yapılar detaylı değerlendirildi.
Kur’an Arapçası: Sarf
- Yayınevi : Endeze Yayınları
- Kitap Kodu : 9786259516318-1
- Yazar Adı : Dr. Eren Esen
- Basım : 1. Baskı Şubat 2025
- Ebat : 13,5cm x 21cm
- Kapak : Karton Kapak
- Kağıt : 2. Hamur
- Sayfa Sayısı : 192
- Stok Durumu : Stokta var
- 300,00TL
-
250,00TL
Etiketler: KUR’AN ARAPÇASI: SARF - Dr. Eren Esen